Miljoenennota - Economie: corona heeft de regie

Hoe anders staat Nederland ervoor vergeleken met een jaar geleden, toen de economische vooruitzichten heel rooskleurig waren. Alles is veranderd door het coronavirus. Maatregelen om de economie te stimuleren en ontwikkelingen mogelijk te maken, zijn daardoor belangrijker dan ooit.

De lockdownmaatregelen die vanaf half maart van kracht waren, werkten als een enorme rem op de economie en hadden grote gevolgen. Het Centraal Bureau voor Statistiek berekende dat de Nederlandse economie in de eerste helft van dit jaar zo’n 10% van haar waarde verloor. Inmiddels is volgens het CPB een voorzichtig herstel opgetreden. De totale krimp komt daardoor voor 2020 uit op 5% van het bbp. Volgend jaar zet het herstel door en wordt weer een groei van 3,5% verwacht. Wel is het uitgangspunt dat ons land niet opnieuw in lockdown hoeft. Als er op korte termijn een vaccin beschikbaar komt voor Nederlanders kan het herstel sneller verlopen. Corona heeft dus de regie.

Verlenging steunpakketten
De steunpakketten van de overheid hebben de ergste gevolgen van de economische klap opgevangen. In 2021 worden de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) en de TOZO verlengd, maar wel versoberd. Baanbehoud krijgt dan een lagere prioriteit. De werkloosheid gaat daardoor volgend jaar naar verwachting met 5,9% oplopen. Dat betekent dat er zo’n 150.000 mensen meer hun baan kwijt zullen raken en er uiteindelijk 545.000 mensen werkloos zijn (is nu nog 395.000). Om de werkloosheid te bestrijden wordt er meer ingezet op omscholing.

Faillissementen
In augustus maakt het CBS bekend dat het aantal faillissementen in Nederland op het laagste punt lag in 21 jaar. Dat doet vreemd aan in een economie die zulke harde klappen krijgt. Dankzij de steunpakketten van de overheid en afspraken met banken en verhuurders kunnen veel bedrijven nog overeind blijven. In 2021 gaat dat veranderen. De prognose is dat 1,5% tot 2,5% van alle bedrijven failliet gaat, wat neerkomt op 6.500 tot 10.000 bedrijven.

Niet bezuinigen
Het kabinet wil niet uit de crisis komen door te bezuinigen, maar door te investeren. Extra uitgaven worden overeind gehouden en eerder geplande investeringen naar voren gehaald. Rijksuitgaven stijgen daardoor met 11,4%. Een Nationaal Groeifonds moet de komende vijf jaar € 20 miljard investeren om het verdienvermogen van Nederland op de lange termijn veilig te stellen. Verder is er ruimte voor lastenverlichting. De koopkracht neemt daardoor volgend jaar gemiddeld met 0,8% toe, zodat ook burgers meer te besteden hebben.

Brexit
Naast corona kent onze economie ook andere bedreigingen. Met name de Brexit-onderhandelingen zijn een punt van zorg. Als de EU en het VK er niet uitkomen en er een harde Brexit komt, zijn de gevolgen voor ons bedrijfsleven zeer schadelijk.

Begroting
Het begrotingstekort loopt dit jaar op naar 7,6% van het bbp (€ 60 miljard) waar we vorig jaar nog een overschot hadden van (€ 14 miljard). Volgend jaar komt het begrotingstekort uit op € 41,9 miljard, 5,1% van het bruto binnenlands product. De staatsschuld komt dan uit op 62% van het bbp, ruim € 509 miljard.

De cijfers van 2021 op een rij: